Meer aandacht op school nodig voor gesproken taal en voor taalontwikkelingsstoornissen

Op school moet net zoveel aandacht komen voor het bevorderen van gesproken taal als voor lezen en spellen. Dat stelt bijzonder hoogleraar prof.dr. Elise de Bree in haar oratie ‘Taal in uitvoering: Passend onderwijs voor taal en TOS’. “Met mijn leerstoel wil ik eraan bijdragen dat mondelinge taalproblemen op school worden herkend, dat taal voor alle kinderen optimaal wordt aangeboden en dat kinderen met taalontwikkelingsstoornissen in het onderwijs de juiste hulp en ondersteuning krijgen.”

De Bree aanvaardt met haar rede woensdag 9 november de bijzondere leerstoel ‘Orthopedagogiek, in het bijzonder taalontwikkelingsstoornissen in passend onderwijs’ aan de Universiteit Utrecht. De leerstoel is ondergebracht bij de Faculteit Sociale Wetenschappen en mogelijk gemaakt door de Stichting Koninklijke Auris Groep.

Taalvaardigheid belangrijk voor dagelijks functioneren

In haar oratie benadrukt Elise de Bree het belang van taal voor het dagelijks functioneren en voor sociale participatie. Dat geldt ook op school. Daar is taal ook belangrijk om tot leren te komen. Binnen het schoolse curriculum is er relatief minder aandacht voor mondelinge taal dan voor geschreven taal. Meer aandacht is daarom nodig voor mondelinge taal.

Elise de Bree pleit daarom voor de ontwikkeling van een zorgcontinuüm van taal. Een dergelijk zorgcontinuüm zet niet alleen mondelinge taal op de kaart, maar geeft ook vorm aan het differentiëren en ondersteunen van leerlingen op het gebied van mondelinge taal.

Ondersteuning essentieel bij taalontwikkelingsstoornis

Deze ondersteuning is zeker nodig voor leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS). Zij hebben ernstige problemen met de taalontwikkeling. Het is belangrijk om TOS bij leerlingen tijdig te herkennen. Zo kunnen leerlingen met een herkende TOS  de juiste hulp en ondersteuning krijgen.

De vraag is hoe dat het beste kan worden gedaan, zeker binnen de wens van inclusief onderwijs en in het passend onderwijs. Daarin gaan  zoveel mogelijk leerlingen naar het regulier onderwijs. In haar oratie bespreekt Elise de Bree hoe zij met haar onderzoek wil bijdragen aan passende zorg voor leerlingen met TOS.

Wat is een taalontwikkelingsstoornis?

TOS is een aangeboren neurobiologische ontwikkelingsstoornis in het brein en komt vaker voor dan autisme en dyslexie. Geschat wordt dat TOS voorkomt bij 5 tot 7 procent van de kinderen en jongeren in Nederland. Zij hebben veel moeite met uiten en begrijpen van taal en hebben vaak speciaal onderwijs of speciale ondersteuning nodig.

Over Elise de Bree

Prof.dr. Elise de Bree werd begin 2021 benoemd tot bijzonder hoogleraar ‘Taalontwikkelingsstoornissen in passend onderwijs’ aan de Universiteit Utrecht vanwege Koninklijke Auris Groep. Zij was eerder verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Aan de Universiteit Utrecht, waar De Bree ook studeerde en promoveerde, was zij onder meer universitair docent Pedagogische Wetenschappen. Daarnaast geeft zij regelmatig trainingen en presentaties aan onderwijs-en zorgprofessionals. Elise de Bree is bestuurslid bij de Stichting Dyslexie Nederland en zit ze in de wetenschappelijke adviesraad van het Nederlands Kwaliteitsinstituut Dyslexie.